Organisaties selecteren hun projectleiders op het feit dat die mensen (tenminste op het eerste gezicht) hebben aangetoond begrip te hebben voor een bepaalde situatie en het vermogen hebben om deze tot het gewenste doel te leiden.
Het komt echter vaak voor dat deze mensen, eenmaal in functie, er niet in slagen om door te zetten binnen het oorspronkelijke plan of ze sturen gaandeweg het project een geheel andere richting op. Soms leidt de “herziene” strategie tot spectaculair succes; helaas komt het vaker voor dat zowel de “projectleider” als het project faalt.
Organisaties die het onnodig falen van een project willen voorkomen, moeten zich bewust zijn van deze vijf tekenen dat hun ‘projectleider’ niet echt de leiding heeft.
1. De projectleider negeert het talent in zijn team
Elke organisatie vertrouwt erop dat ze door het delen van de talenten en vaardigheden van de individuele leden binnen het team het project sterker maken. Projectleiders die de waarde binnen de leden van het team niet erkennen, slagen er niet in dat talent te benutten om er een beter resultaat uit te halen. Dit komt vaak voor bij een projectleider die een grote behoefte heeft aan totale controle en vormt daarmee zelf een vertragende factor binnen het project. Dit leidt niet alleen tot vertragingen en frustratie bij de projectleider, maar ook tot fouten omdat de rest van het team zich niet verantwoordelijk meer voelt voor de output van zichzelf.
2. De projectleider luistert naar meelopers en niet naar de ‘werkers’
Wanneer projectleiders zich laat leiden door teamleden die het alleen met hem eens zijn, dan volgt het project mogelijk een ramkoers tot mislukking. ” Ja ‘mensen’ zijn het meestal met de projectleider eens, ook al is het hun taak om zorgen te uiten of aandacht te vestigen op andere opties of mogelijkheden. ” Ja ‘mensen’ voeren de opdrachten ook blindelings uit, met weinig of geen onafhankelijke overweging van de feiten die boven tafel komen. Ze falen ook vaak om de waarheid te spreken uit angst dat ze de projectleider zullen beledigen, ook al kan die waarheid het project leiden naar een betere uitkomst. Dientengevolge handelt de projectleider op misleidende informatie, wat resulteert in slechte besluitvorming, en worden stakeholders vaak in het duister gehouden over de realiteit totdat het te laat is om de schade te herstellen.
Veel falende projectleiders krijgen onbeperkte steun van hun team omdat ze er alleen mensen inzetten die het met hen eens zijn en hiermee de verantwoordelijkheid bij de projectleider laten en dus geen verantwoordelijkheid op zich nemen.
3. Projectleiders geloven dat ze onvervangbaar zijn
Omdat het werk van een projectleider vaak immens is, zullen goede projectleiders beslissingen en taken delegeren aan vertrouwde leden binnen het team terwijl zij zich bezighouden met urgentere zaken. Projectleiders die anderen niet in staat stellen om het werk te doen, geloven vaak dat zij de enige mensen zijn die in staat zijn om de taak te beheren. Door dit te doen, beperken ze echter ook de ontwikkeling van het team.
Een van de meest relevante rollen van een projectleider is die van ’trainer’, en goede projectleiders werken om hun teamleden gezonde kansen te bieden om te leren en te groeien. Projectleiders die geen verantwoordelijke taken delegeren, of die alle beslissingsbevoegdheid voor zichzelf houden, laten hun teamleden niet groeien in hun rol, wat uiteindelijk ook betekent dat ze er niet in slagen het project te ontwikkelen. En wanneer ze uiteindelijk van hun taken worden ontheven, is het mogelijk dat het andere teamleden niet de vaardigheden of capaciteiten hebben om die over te nemen.
4. Projectleiders komen voort uit succesvolle teamleden
Veel projectleiders maakten eerst deel uit van succesvolle projectteams en zijn omhoog gepromoveerd dankzij een lijst van succesvolle projecten die ze daarmee hebben afgerond. Daarbij kunnen ze ook de gedachte hebben ontwikkeld dat de projecten alleen maar succesvol afgerond werden dankzij hun inzet. Hierdoor slagen ze er niet in de gedragsveranderingen aan te brengen die nodig zijn om een project te leiden, in plaats van alleen taken uit te voeren.
Deze projectleiders zijn vaak overpresteerders die opdrachten van anderen nodig hebben om hun doelen te bereiken. Zij kunnen niet overschakelen naar leiding geven aan andere teamleden. Als teamlid konden ze, wanneer ze zich op een projecttaken concentreerden, stappen overslaan en projectmijlpalen bereiken zonder het project als geheel in gevaar te brengen. Er was immers een projectleider die het grote geheel in de gaten hield. In hun nieuwe rol als projectleider kan het nemen van grote en snelle stappen binnen het project echter onverwachte en ongewenste gevolgen hebben voor andere delen binnen het project als ze het totaal niet goed in beeld houden.
5. Projectleiders negeren duidelijke tekenen van problemen
Achteraf vragen veel organisaties zich af hoe een projectleider duidelijke signalen van het mislukken van een project over het hoofd gezien kan hebben. Uitdagingen binnen een project duiken bijna dagelijks op en bekwame projectleiders herkennen deze en ontwikkelen er op een tijdige en passende manier een antwoord op. Projectleiders die ervoor kiezen de tekens te negeren, negeren ook de dreiging die ze voor het project vormen.
In veel mislukte projecten was vaak een onjuiste focus op kortetermijndoelen de oorzaak van de mislukking. Het in de gaten houden van de dagelijkse gang van zaken vormt echter geen excuus voor de verplichting van de projectleider om ook altijd aandacht te houden voor de doelstellingen op middellange en lange termijn. Effectief leiderschap zal alle binnenkomende gegevens, goed of slecht, erkennen en aanpakken. Effectieve besluitvorming vindt alleen plaats na een beoordeling van alle beschikbare informatie en hoe die zich verhoudt tot het project als geheel.
Effectief leiderschap kent vele vormen; vaak zijn de meest effectieve projectleiders degenen die de tijd hebben genomen om hun project en team te begrijpen en die samenwerkt om doelen te bereiken. Leiders die geen effectief leiderschap leveren, op de hierboven vermelde manieren of op andere manieren, riskeren dat het hele project mislukt als zij zelf omvallen.
De effectiviteit van projectleiders vergroten?
Om projectleiders effectiever te laten zijn in hun werk, is het verstandig om ze een training te laten volgen die helpt om de meest voorkomende uitdagingen op het gebied van projectmanagement op te lossen.
KMOB heeft hier een special trainingsprogramma voor ontwikkeld: Excelleren als Projectleider. Neem gerust contact met ons op en we praten je graag bij over de mogelijkheden.
KMOB is ontwikkelaar van organisatiecultuur, leiderschap en visie, voornamelijk binnen de sectoren infra en zorg. Wij hebben tal van organisaties begeleidt bij het doorlopen van groeifases en teamontwikkeling.