Planmatig versus organisch ontwikkelen

Regelmatig ontvang ik de vraag: “hoe zorg ik voor draagvlak in mijn ontwikkeling?” Hier is geen eenduidig antwoord op. Iedere situatie is uniek. De vragen die ik dan stel zijn vaak ook in de orde van grote van “wat heb je al geprobeerd” of “wat ervaar je in de praktijk”. Deze vragen zijn bedoeld om duidelijk te krijgen wat nodig is.

Weerstanden die worden ervaren zijn vaak de tekenen, de uitingen van het waarom een ontwikkeling niet tot stand komt. Dat geplande doelen niet bereikt worden. Maar ook van wij/ zij verhoudingen: “Wij doen het goed, maar zij”… Je voelt het al: de bekende eilanden.

Weerstand ontwikkelen

Maar al te vaak zie ik dat in verandertrajecten (liever spreek ik van ontwikkeltrajecten) de eilanden verder worden vergroot. Het planmatig ontwikkelen alleen stuit al op weerstand. Het neigt naar een stramien van de veranderaar die koste wat het kost opgevolgd moet worden. Afwijken van het plan is dan ondenkbaar. Gaat het proces niet hard genoeg? Dan wordt er nog harder getrokken aan het proces.

Echter, gras groeit niet harder door eraan te trekken! Het gras breekt af als je eraan trekt. En wie lijdt? Het gras, of te wel de mens die de verandering ondergaat. Met het breken is de verbinding verbroken en de verandering ten einde. Er is eerst weer een moment nodig om op krachten te komen.

Tijd, rust en ruimte

Ontwikkelen, zoals een fotorolletje vroeger, vraagt om tijd, rust en ruimte. Dat is met het ontwikkelen van je organisatie of team niet anders. Uiteraard is het goed om doelen plus een gewenste aanpak en plan te beschrijven. Kort en krachtig. Het is verstandig om dit met je team te doen. Samen. Maar dan ook echt samen, waarbij er ruimte is voor inbreng van de ander.

Eigenaarschap

Dat is een kernwoord bij duurzaam ontwikkelen. Eigenaarschap ligt aan de bron van het van binnenuit ontwikkelen van je team of organisatie. Het betekent dat de voorwaarden geschept worden. Daarnaast wordt gevoed en gefaciliteerd. De ontwikkelaar kijkt en luistert naar de mensen. Hij haakt aan en stimuleert waar nodig. Het ritme van ontwikkelen hangt direct samen met het ritme, de cadans die de mensen aan kunnen. Vele factoren zijn hierop van invloed, waaronder de capaciteit, ervaring met ontwikkelen, de mate van de onderlinge verbinding in het team, het leiderschap en ga zo maar door.

Is er dan geen plan bij organisch ontwikkelen? Zeker wel. Juist wel. Planmatig en organisch gaan samen op. Je hebt een plan, faseringen, doelen die je wilt bereiken. Maar deze bereik je samen met het team. Iedereen komt tegelijk aan. Dat is winst.

Aan de slag met organisch ontwikkelen?

KMOB is ontwikkelaar van organisatiecultuur, leiderschap en visie, voornamelijk binnen de sectoren infra en zorg. Wij hebben tal van organisaties begeleidt bij het doorlopen van ontwikkelingen. Neem gerust contact met ons op en we praten u graag bij over de mogelijkheden.