Veel familiebedrijven worstelen met de vraag rond opvolging van generaties binnen de onderneming. Zijn de kinderen wel capabel genoeg? Tonen ze genoeg interesse in de onderneming? Wat is hun ambitie? Aan wie draag ik de algehele leiding over? In welke rol begint een familielid? Allemaal vragen die moeilijk bespreekbaar zijn aan de keukentafel omdat de onderlinge familieband te dichtbij staat. Maar ook omdat er familie en systemen van bestuur zijn die (te) ver van elkaar af staan.
Anderzijds kan het natuurlijk ook voor komen dat de kinderen het bedrijf niet willen overnemen, maar andere plannen hebben. Of geen inzicht hebben in de activiteiten van het bedrijf omdat er thuis nauwelijks onderling over wordt gepraat.
Maak het bespreekbaar
Het is fijn als familieleden, neven, nichten al vanaf hun kinderjaren betrokken zijn bij het bedrijf. Spelenderwijs met het bedrijf opgroeien. Dit heeft als voordeel dat familieleden al vroeg bekend worden gemaakt met de onderneming, wat daarin speelt en waar zij een rol kunnen spelen.
Het kan dan echter nog voorkomen dat de betrokkenheid verminderd en dat het spreken over de toekomst lastig is. Dwingen wil je niet, hoewel de emotie een grotere rol speelt. De complexiteit neemt toe in een groter familiebedrijf.
In mijn praktijk loop ik met eigenaren mee op om te helpen het gesprek zelf te beginnen met de eigen familie. Is de complexiteit omvangrijker dan is het verstandig om te starten met “vertrouwelijke” gesprekken waarin de ambities, belangen en wensen omtrent opvolging, interesse in werk en werkgebied worden geïnventariseerd. Om vervolgens tot verbinding te komen tussen mensen en het systeem van familie, eigendom en bestuur. Een familie die zich onderling uitspreekt helpt de onderneming richting geven.
De “vertrouwelijke gesprekken” begeleid ik vaak vanuit de rol van organisatie coach of family officer.
Family officers zorgt voor ordening van gedachten en gevoelens, maar uiteindelijk neemt de familie zelf de beslissing. Een family officer treedt op als onafhankelijk en toegewijd vertrouwenspersoon wanneer de families advies – al dan niet gevraagd – krijgt van bijvoorbeeld banken, vermogensbeheerders, kredietverschaffers, accountants én fiscaal adviseurs.
Een aantal vragen die bijvoorbeeld beantwoord moeten worden:
- Wordt de volgende generatie goed voorbereid?
- Beschikken zij over voldoende kennis om het familiebedrijf op verantwoorde wijze voort te zetten?
- Is er externe hulp nodig om die kennis aan te vullen?
- Kan de vertrekkende generatie het familiebedrijf wel loslaten? En wat is hiervoor nodig?
- Welke aandacht is er voor het zakelijke en het familiebelang en hoe worden deze in harmonie gebracht?
- Op welke manier en tijdstip wordt de overdracht gepland?
Advies bij opvolging
Voor family officers is het zaak om de taal van families te begrijpen voordat ze advies geven. Families vragen een bredere blik aan adviseurs en vragen rekening te houden met de omstandigheden binnen de familie. Een advies is pas af als de family officer de samenhang van de ecologie van familie, bedrijf en vermogen kan aanvoelen en doorgronden. Als hij dat eenmaal weet, dan kan hij trusted advisor van de familie zijn.
Als er uiteindelijk besloten wordt dat er geen opvolging mogelijk is binnen de familie, dan kan er op tijd gestart worden met andere trajecten. De family officer kan de familie ook daar verder in begeleiden.
KMOB als family officer
Daniël Krouwel, oprichter KMOB, ontwikkelaar van organisatiecultuur, leiderschap en visie, heeft het Private Wealth Management Programma van Nyenrode succesvol afgerond. Het is een uitbreiding van zijn kennis en diensten die hij levert binnen de infra sector.
KMOB doet onderzoek in de infra sector, legt relaties met andere sectoren en wil zo dienstbaar zijn aan de verbetering van de sector.
Meer informatie? Neem gerust contact met ons op.