In het programma Excelleren als Projectleider leren de deelnemers ook van elkaar. Dr. Jan Willem Kirpestein was als gastspreker aanwezig. Hij schreef de onderstaande reflectie. Dit vormde de aanleiding voor zijn verhaal en de toepassing ervan in de praktijk.
Hoe echt ben ik
Hoe echt ben ik naar mijzelf toe. Ben ik echt naar mijzelf toe, dan wordt dat ook opgemerkt door de ander. Hope echt ben ik naar de ander toe? Dit echt luisteren en je echt uitspreken ligt aan de basis van het programma Excelleren als Projectleider.
In dit verband moet ik denken aan een uitspraak van de oud CEO van Hanover Insurance Bill O’Brien: ‘The succes of an intervention depends in the inner condition of the intervener’.
De conditie van mijn innerlijke landschap bepaalt de kwaliteit van mijn ‘uitgesproken’ optreden. Deze conditie van mijn innerlijke landschap, houdt weer verband met het inzicht dat ik heb in mijzelf.
Echt zijn naar mijzelf toe en uitgesproken zijn gaan hand in hand.
Luister ik niet echt naar mijzelf, dan kan mijn ‘uitgesproken’ zijn gauw geforceerd worden. Het wordt grootspraak of het wordt arrogantie, waarbij ik vanuit mijn waarheid/gelijk neerkijk op alles wat daar niet in past.
‘Uitgesproken zijn’ is ineens een gevel, een houding, waarmee ik me presenteer naar de buitenwereld toe, maar waarachter ik dat wat ik echt ‘voel’, – mijn verlegenheid’ of ‘onzekerheid’-, verstop.
Innerlijke wereld
Echt zijn vraagt om een luisterhouding naar mijn wat ik op mijn hart heb, naar mijn diepste motivaties. Hoe zal ik de drijfveren van anderen goed kunnen aanvoelen, als ik het ontwend ben om te luisteren naar mijn eigen innerlijke wereld?
Deze innerlijke wereld gaat een eigen ondergronds leven in ons leiden en begint huis te houden in ons uiterlijke leven. Een man wordt overspoeld door zijn stemmingen, hij weet niet waar ze vandaan komen, maar ze zijn er, negatieve stemmingen, of uitbundige stemmingen. Of een vrouw begint dingen te benoemen in een scherpheid die leidt tot richtingloosheid. Het detail vervangt de richting en haar betekenis. Het ‘waartoe’ doen we het.
In een stemming ben je jezelf kwijt, de stemming heeft je overgenomen. Je bent niet met je echte zelf in verbinding en zo ook niet meer met ‘buiten’.
Het probleem met een stemming is: vanuit een stemming is iemand niet meer in staat om echt te verbinden. De stemming een glazige wereld die niet over de ander gaat. Een stemming overvalt je. Vanuit een stemming heb je geen oog voor objectiviteit, voor realiteit. Een stemming schept een mistige wolk. Een stemming drukt haar stempel op de werkelijkheid. Daardoor gaat het objectieve zien van de wereld zoals deze is verloren. Vanuit een stemming is iemand niet in staat een verbinding te maken met de omgeving. Eerder is het zo dat ‘buiten’ moet voldoen aan het ideaalbeeld dat op haar gelegd wordt en vanuit de stemming gebruikt wordt. Dat wat ‘buiten’ mij is, moet voor mijn geluk te zorgen.
De glans en de intrinsieke betekenis van de ander, de objectieve vraag en mogelijkheid van ‘buiten’ wordt niet opgemerkt. En daarmee verdwijnt de flexibiliteit verdwenen. Er kan niets geboren worden. Er kan niets groeien en tot vorm komen. Het vermogen om te scheppen verdwijnt, zodra de stemming de leiding overneemt. Je kunt niet meer reageren vanuit innerlijke vrijheid van je zelf en zo met de ander verbinden.
De psycholoog C.G. Jung zegt ergens: ‘De moderne mens begrijpt niet, hoe sterk zijn rationalisme hem aan de genade van zijn of haar psychische onderwereld heeft overgeleverd’.
Maar ‘uitgesproken’ ‘echt’ worden, is een blijvend proces van bewustwording. Wat betekent dit voor mij en voor ons.
Een hulpvraag die ik hierbij mijzelf kan stellen is: Laat ik me in mijn uitgesproken zijn leiden door mijn stemming of door mijn echte gevoel.
Wat is de kwaliteit van voelen dan precies?
De stemming onderscheidt zich van gevoel. Voelen wil ik vergelijken met het vermogen om te waarderen. Dat kan ik dus niet als de stemming mij te pakken heeft, omdat ik dan niet meer in staat ben om te waarderen. Het is de kunst om de echt te zijn in de verbinding met wat voor mij persoonlijk betekenis heeft en belangrijk is. Door de kunst van het waarderen van wat voor mij betekenisvol is, ben ik ook in staat te waarderen wat van de ander is. (In tegenstelling tot jaloezie) Voelen is een kwaliteit die warmte brengt, opneemt, relatie onderhoudt. Kortom: voelen is het sublieme deel van mijn zelf dat waardeert, waarneemt en aanvoelt. Het gaat niet meer om gelijk of ongelijk, maar om scheppen en toekomst vorm geven.
Hoe meer ik de kunst van voelen, waarderen, waarnemen in mijzelf ga versta hoe authentieker ik mij ga uitspreken en verbinden.
Een stemming verbindt niet. De kracht van de verbinding-makend voelen is enorm. Ik moet om dit nog meer duidelijk te maken een uitstap maken naar ontdekkingen in onder ander de quantum physica en het generatieve veld ontplooiing.
Voelen brengt mij ook in verbinding met een generatief veld.
Een aantal voorbeelden
- Over het niet-verbonden zijn van de uitbundige
stemming. Twee mensen planden een kampeerreis. De dagen voorafgaande aan de
vakantie fantaseerden ze hoe geweldig de trip wel niet moest zijn. Ze streelden
bijna dagelijks het materiaal dat ze zouden meenemen. Ze konden verliefd praten
over de scherpte van het blad van hun zakmes en over de kracht van een stuk
touw. Wat ze in werkelijkheid deden was dat ze alle geluk al van tevoren hadden
geïdealiseerd en uitgemolken. De ervaring die ze nog moesten krijgen, alleen
naar kon tegenvallen. Toen ze later op de afgesproken plek aankwamen konden ze
aan niets anders meer denken dan aan terugkeren naar huis. Het geluk was al van
tevoren in de uitbundigheid, – die hen als stemming had overgenomen -,
verdampt.
De wortel het Engelse woord voor geluk, ‘happiness’ is instructief voor ons verstaan van wat geluk is. ‘Happiness’ stamt af van de het werkwoord to happen. Dat houdt in dat onze ‘happiness’ is ‘what happens’. - Twee mensen gaan met elkaar in gesprek. Ze lijken rationeel over hetzelfde te spreken en elkaar te verstaan. Tenminste dat is de aanname van de een. Maar er is geen waarderend voelen, wat is voor mij nu echt belangrijk en wat voor de ander? Voorbeeld vertellen.
- Complexiteit van de huidige tijd is een uitdaging die
met verbinding te maken heeft.
Onze organisatie systemen zijn complex geworden. Je wordt voor je er erg in hebt een radertje binnen het proces. En dat voelt niet goed als er geen echte verbinding met elkaar meer is. Als het proces de gevoelsverbinding overneemt.
Complexiteit zonder verbinding maken geeft frustratie. Gezonde samenhang wordt bepaald door de kwaliteit van de verbinding, van het uitgesproken zijn. Zien, horen en spreken. Aandacht.
Als de sleutelfiguren onvoldoende of geen aandacht hebben voor de kwaliteit hun eigen uitgesprokenheid en verbinden, dan ontstaat er een onbewust collectief veld van stemming.
Uitgesproken verbinden is mijns datgene wat we nodig hebben om de organisatorische complexiteit van vandaag in gezonde banen naar de toekomst te leiden. Om dat te kunnen faciliteren heb je ook je eigen reis nodig naar je innerlijk landschap. Want uitgesproken zijn heeft alles te maken met: hoe echt ben ik. Het succes van de interventie is afhankelijk van de innerlijke conditie van degene die intervenieert.
Ook meer inzicht krijgen?
KMOB heeft een special trainingsprogramma voor projectleiders ontwikkeld: Excelleren als Projectleider. Vergroot je inspirerend vermogen en bouw aan verbindingen in je team en daarbuiten. Versterk je regievoering, laat de mensen om je heen excelleren, ontwikkel jezelf structureel en duurzaam met dit programma. Neem gerust contact met ons op en we praten je graag bij over de mogelijkheden.
KMOB is ontwikkelaar van organisatiecultuur, leiderschap en visie. Voornamelijk binnen de sectoren infra en zorg en familiebedrijven in het bijzonder. Daarin zijn we in staat om problemen binnen de organisatie in het geheel of teams, of leiders aan te pakken. Het complete transitieproces wat met deze ontwikkeling gepaard gaat kan KMOB verzorgen.